اداره کل دامپزشکی استان مرکزی

گلی از بوستان امامت

حضرت معصومه علیها السلام در سال 173 هجری قمری در مدینه چشم به جهان گشود. پدرش امام هفتم شیعیان حضرت موسی بن جعفر علیه السلام و مادرش حضرت نجمه بود که به علت پاکی و طهارت نفس به او طاهره می گفتند. آغاز ماه ذی قعده برای حضرت رضا علیه السلام و دودمان نبوت پیام آور شادی و پایان بخش انتظاری عمیق و شورآفرین بود؛ زیرا حضرت نجمه فرزندی جز حضرت رضا علیه السلام نداشت و مدت ها پس از حضرت رضا نیز دارای فرزندی نشده بود. از آنجا که سال ولادت حضرت رضا علیه السلام 148 هجری قمری و سال ولادت حضرت معصومه علیها السلام 173 قمری است و بین این دو ولادت بیست و پنج سال فاصله بود و از طرفی امام صادق علیه السلام ولادت چنان دختری را مژده داده بود، خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله بی صبرانه در انتظار طلوع خورشید وجود حضرت معصومه علیها السلام بودند. آن حضرت در 28 سالگی و در روز دوازدهم ربیع الثانی سال 201 هجری قمری به جوار رحمت حق شتافت.

رویدادهای مهم زمانه

امام کاظم(ع) در زمان خلافت هارون دو بار زندانی شد. مدت زندانی شدن آن حضرت در مرتبه اول مشخص نیست ولی در مرتبه دوم از سال 179 تا183 هجری قمری یعنی مدت چهار سال در زندان بود که به شهادت ایشان منجر شده است.

حضرت امام موسی کاظم(ع) در سال 183 هجری به شهادت رسید، حضرت معصومه(س) در عصر شهادت پدر بزرگوارش ده سال و برادر ارجمندش حضرت امام رضا(ع) سی وپنج سال داشتند.

دوره امامت امام رضا علیه السلام بیست سال بود که ده سال نخست آن با خلافت «هارون الرشید»، پنج سال با خلافت «محمد امین » و پنج سال آخر با خلافت «عبدالله المامون » معاصر بود.

تزلزل شخصیت مامون و قیامها و حکومتهای مستقلی که در اندک مدتی جان گرفته بود، او را بر آن داشت تا به همان سیاست پیشین عباسیان، که با شعارهایی به نفع علویان حکومت عباسی را از آن خود ساختند، تمسک جوید و رژیم عباسی را با تدبیری زیرکانه از سقوط حتمی نجات بخشد.

این برنامه، مساله ولایتعهدی امام رضا(ع) بود; مساله ای که حضرت(ع) دلایل پذیرش آن را چنین بیان کرده است:

«خدا می داند چقدر از این کار بدم می آمد. ولی چون مرا مجبور کردند که میان کشته شدن یا ولایتعهدی یکی را برگزینم ... در واقع این ضرورت بود که مرا به پذیرفتن آن کشانید و من تحت فشار بودم.»

هجرت حضرت معصومه سلام الله علیها

هجرت حضرت امام علی بن موسی الرضا(ع) از مدینه به مرو، هجرتی اجباری بود که هر نوع تصمیم گیری را از وی سلب کرده بود. لذا خاندان پیامبر و خاصان امام که بی فروغ او زندگی برایشان مفهومی نداشت، قصد هجرت به ایران کردند و لیکن مخالفت دستگاه خلافت باعث شد تا هجرت حضرت فاطمه معصومه(س) با یکسال تاخیر صورت پذیرد.

حسن بن محمد بن حسن قمی گوید:

«از سادات حسینیه از فرزندان موسی بن جعفر علیهما السلام که به قم آمدند، فاطمه بود دختر موسی بن جعفر علیها السلام.

چنین گوید بعضی از مشایخ قم که چون امام علی بن موسی الرضا علیهما السلام را از مدینه بیرون کردند تا به مرو رود از برای عقد بیعت به ولایت عهد برای او سنة ماتین، خواهر او فاطمه بنت موسی بن جعفر علیهم السلام در سنه احدی و ماتین به طلب او بیرون آمد.

چون به ساوه رسید، بیمار شد. پرسید که میان من و میان شهر قم چه قدر مسافت است، او را گفتند که ده فرسخ است.

خادم خود را بفرمود تا او را بردارد و به قم برد. خادم او را به قم آورد و در سرای موسی بن خزرج بن سعد اشعری فرود آمد و نزول کرد ...»

جرعه نوش احادیث امامت

یکی از محکم ترین احادیث دربارۀ امامت امیرمؤمنان علی (ع)، حدیث متواتر و قطعی غدیر است که پیامبر اکرم (ص) در بخشی از خطبه غدیر فرمود: «ای مردم! من امر خلافت را به عنوان امامت و وراثت در نسل خود تا روز قیامت به ودیعه می سپارم و من ابلاغ کردم آنچه را که مأمور به ابلاغش بودم تا حجت باشد بر حاضر و غایب و بر همۀ کسانی که حضور دارند یا ندارند، به دنیا آمده اند یا نیامده اند. پس حاضران به غایبان و پدران به فرزندان تا روز قیامت برسانند.»

متأسفانه این حدیث خیلی زود به فراموشی سپرده شد، ولی همیشه افرادی بودند که این احادیث را به یاد امت آورند. از جمله کسانی که در حساس ترین زمان این حدیث را به گوش مردم رساند، حضرت فاطمه معصومه (س) است.

بیان این حدیث از سوی حضرت معصومه (س) در دوران خلافت هارون و مأمون که خود را پیشوای برحق مسلمانان می دانستند، سخت برضد آنان بود و اثبات حقانیت حضرت موسی کاظم (ع) و حضرت رضا (ع) بسیار تأثیر داشت و جانانه ترین دفاع امامت به حساب می آمد.

قم و برکات حضرت معصومه سلام الله علیها

وقتی حضرت معصومه سلام الله علیها به قم تشریف فرما شدند جمعی از سادات و بزرگان و علمای کوفه به قم آمدند و بزرگان این شهر برای استقبال از ایشان بهترین خانه ها را به ایشان پیشنهاد کردند و باغ ها و املاک بسیاری وقف ایشان شد؛ بعدها علما و بزرگان بسیاری در این شهر حضور یافتند که جمع آنان به دویست هزار محدث می رسد. داخل ضریح مطهر حضرت فاطمه معصومه علیها السلام، پنج دختر امام یعنی شخص حضرت علیها السلام، دختر امام جواد علیه السلام، دو دختر امام دهم علیه السلام و یک دختر امام یازدهم علیه السلام، مدفون هستند.

وجود دویست هزار محدث در اطراف ضریح حضرت فاطمه معصومه علیها السلام از جمله علی بن ابراهیم قمی و زکریابن آدم و... باعث درخشان تر شدن این شهر شده است، وقتی سید بحرالعلوم به قم مشرف می شدند از چهارراه بازار به سمت حرم، پابرهنه می‎شد که مبادا به قبور این بزرگان در مسیر راه بی‎ حرمتی شود؛ نظیر چنین کاری را نیز ملاصدرا انجام می ‎داد. مرحوم صاحب جواهر، نقل کرده است که اگر می‎توانستم قبر علی بن ابراهیم قمی را به شکل گنبد طلایی می‎ساختم؛ زیرا ایشان نه هزار روایت از معصومین علیهم السلام نقل کرده است. در روایتی آمده است که بزرگی انسان به اندازه روایاتی است که نقل کرده است؛ این درحالی است که علی بن ابراهیم قمی نه هزار روایت را نقل کرده در حالی که حضرت عبدالعظیم با آن همه کرامات تنها صد و هشت روایت را نقل کرده است.(حجت الاسلام والمسلمین احمد عابدی، معارف، شماره 98)

حضرت معصومه سلام الله علیها در کلام و سیره بزرگان

بدون تردید نقش حضرت معصومه (سلام اللّه علیها) در قم شدن قم و عظمت یافتن این شهر عریق مذهبى تاریخى، یك نقش ما لا كلام فیه است. این بانوى بزرگوار، این دختر جوان تربیت ‏شده‏ ى دامان اهل بیت پیغمبر، با حركت خود در جمع یاران و اصحاب و دوستان ائمه (علیهم السّلام) و عبور از شهرهاى مختلف و پاشیدن بذر معرفت و ولایت در طول مسیر در میان مردم و بعد رسیدن به این منطقه و فرود آمدن در قم، موجب شده است كه این شهر به‏ عنوان پایگاه اصلى معارف اهل بیت (علیهم السّلام) در آن دوره‏ ى ظلمانى و تاریك حكومت جباران بدرخشد و پایگاهى بشود كه انوار علم و انوار معارف اهل بیت را به سراسر دنیاى اسلام از شرق و غرب منتقل كند. (بیانات مقام معظم رهبری حفظه الله در دیدار طلاب، فضلا و اساتید حوزه علمیه قم ‏(29/ 07/ 1389))