اداره کل دامپزشکی استان مرکزی

به همین مناسبت سایت سازمان جهانی بهداشت دام در قالب متنی به صورت پرسش و پاسخ از نظر سایت این سازمان نکاتی را گوشزد کرده است که می خوانید. زحمت ترجمه این متن را دکتر محمدباقر حاج‌کاظمی مدیرکل دامپزشکی استان زنجان کشیده است که می‌خوانید.

کروناویروس جدید ۲۰۱۹ چیست؟

کرونا ویروسها خانواده ای از ویروسهای دارای ریبونوکلئیک اسید(RNA)  هستند. به این علت به آنها کرونا ویروس می‌گویند که روی پوشش لیپیدی آنها ساختارهای از جنس پروتئین شبیه تاج دارند. عفونت‌های کرونا ویروسی در حیوان و انسان معمول بوده، اما برخی از سویه‌های کرونا ویروس‌ها زئونوز هستند، یعنی یا قابلیت انتقال بین انسان و حیوان را دارند اما به بسیاری از آنها این‌گونه نیستند.

 در انسان کرونا ویروسها می‌توانند دامنه ای از بیماریها را ایجاد کند، از سرماخوردگی معمولی تا بیماری‌های شدیدی مانند سندروم تنفسی خاورمیانه (مرس) سندروم حاد تنفسی (سارس).

تحقیقات نشان داد که کرونا ویروس عامل سارس از نوعی گربه (گربه‌های سیوت) به انسان منتقل شده است و کروناویروس عامل مرس از شترهای مسابقه به انسان انتقال پیدا کرده است.

آیا حیوانات نقشی در اتنقال کروناویروس  ۲۰۱۹  جدید به انسان دارند؟

داده‌های مربوط به توالی ژنتیکی نشان داد که کروناویروس۲۰۱۹ جدید، ارتباط نزدیکی با دیگر کروناویروسهای  در گردش در جمعیت خفاشهای رینولوفوس ( Horseshoe bat)  دارد. این گمان وجود دارد که که کروناویروس جدید ۲۰۱۹  منبع حیوانی داشته باشند، اما نیاز به تحقیقات بیشتری برای این تایید این موضوع وجود دارد.

  اگرچه این احتمال وجود دارد که معرفی اولیه ویروس جدید کرونا ویروس به انسان ممکن است منبع حیوانی داشته باشد، اما روش انتقال غالب و بعدی به صورت انتقال انسان به انسان است. تحقیقات مستمر برای شناسایی منبع حیوانی (ازجمله گونه‌ها) و تعیین نقش بالقوه و احتمالی مخازن حیوانی برای این بیماری بسیار مهم است.

در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۹  موارد پنومونی انسانی با عامل ناشناخته در شهر ووهان از استان هوبی چین گزارش شد، که مقامات چینی در ۷ ژانویه ۲۰۲۰ عامل آن‌را کروناویروس اعلام و به نام کروناویروس جدید ۲۰۱۹  نامیدند. از آن به بعد، موارد انسانی این بیماری در افراد دارای سابقه مسافرت به ووهان در سایر استان‌های چین و سایر کشورها گزارش شده است.

چه احتیاط‌هایی برای تماس با حیوانات زنده و محصولات آنها مد نظر قرار گیرد؟

بر اساس توصیه‌های سازمان جهانی بهداشت، بعنوان یک احتیاط کلی هنگام بازدید از بازارهای خرید و فروش حیوانات و بازارهای عرضه کننده محصولات حیوانی، ضروری است که نسبت به انجام اقدامات بهداشت عمومی از جمله شستن دستها با آب و صابون پس از  بازدید، بعد از تماس با حیوانات زنده و محصولات حیوانی اقدام شود. از تماس دست با چشم، بینی و دهان خودداری گردد. از تماس با حیوانات مرده یا فرآورده های دامی فاسد شده پرهیز گردد. از هرگونه تماس با حیواناتی دیگر که احتمالاً در بازار زندگی می‌کنند (سگها و گربه‌های ولگرد، جوندگان، پرندگان و خفاشها) باید به شدت پرهیز شود. همچنین پرهیز از تماس با زباله‌های حیوانی آلوده یا مایعات موجود که روی زمین یا ساختمان فروشگاهها و تجهیزات بازارها باید مدنظر قرار گیرد

 توصیه های استاندارد سازمان جهانی بهداشت جهت پیشگیری از شیوع عفونت شامل شستن منظم دستها، پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه و یا عطسه، پختن کامل تخم مرغ و گوشت، پرهیز از تماس نزدیک با افراد دارای علائم بیماریهای تنفسی مانند سرفه و عطسه است. بعنوان یک اقدام خوب بهداشتی غذایی، جهت جلوگیری از آلودگی متقاطع غذاها ضروری است که به مدیریت و مواظبت از  فراورده‌هایی مانند شیرخام و گوشت یا سایر فراورده‌های حیوانی نپخته توجه گردد.

بر اساس اطلاعات موجود در حال حاضر محدودیت در سفر یا تجارت توصیه نمی‌شود.

سازمان جهانی بهداشت دام چه کاری انجام می‌دهد؟

جواب OIE: با نمایندگی خود در آسیا و اقیانوسیه، نماینده OIE در چین و خدمات ملی دامپزشکی، کارگروه حیات وحش OIE، همچنین  FAO و WHO در تماس بوده تا جدیدترین  اطلاعات را جمع آوری کرده و به اشتراک بگذارد OIE با شبکه متخصصین خود که در حال حاضر در باره منبع بیماری تحقیق می‌کنند در ارتباط نزدیک است. شایعات و اطلاعات غیررسمی را نیز بصورت روزانه پایش و رصد می‌کند.

مسولیت‌های بین المللی ادارات دامپزشکی در این رویداد چیست؟

شناسایی کروناویروس۲۰۱۹ جدید در حیوانات معیار گزارش به OIE  از طریق سامانه WAHIS  بر اساس نظامنامه بهداشت حیوانات خاکزی به عنوان یک بیماری نوپدید است. لذا هر نوع شناسایی کروناویروس ۲۰۱۹ جدید در یک حیوان ( شامل اطلاعات مربوط به گونه‌ها، آزمایش‌های تشخیصی و اطلاعات اپیدمیولوژیک مربوطه) بایستی به OIE گزارش شود.

آگاهی مقامات دامپزشکی و ارتباط مستقیم‌شان با مسئولان بهداشتی و متولیان حیات وحش بسیار اهمیت دارد تا زمینه‌های انسجام و تناسب  اطلاع‌رسانی و مدیریت خطر فراهم شود.

توجه: مطالب فوق مربوط به سایت OIE در روز ۱۱ بهمن ۱۳۹۸ است.