شهادت امام جواد علیه السلام تسلیت باد
امام محمّد تقى (ع) نهمین امام شیعیان نام مبارکش على و یازدهمین تن از چهارده معصوم (ع) است. به سال 195 ه. در مدینه زاده شد و در بیست و پنج سالگى به شهادت رسید. پدر ارجمندش امام رضا (ع) هشتمین امام معصوم و مادرش خیزران (سبیکه) است.
شناسنامه امام جواد(ع)
امام محمّد تقى (ع): نهمین امام شیعیان نام مباركش على و یازدهمین تن از چهارده معصوم (ع) است. به سال 195 ه. در مدینه زاده شد و در بیست و پنج سالگى به شهادت رسید. پدر ارجمندش امام رضا (ع) هشتمین امام معصوم و مادرش خیزران (سبیكه) است.
كنیه و القاب امام جواد(ع)
از لقب‌هاى مشهور او است: جواد و تقى و كنیه گرامى‌اش ابو جعفر ثانى است. به دلیل اشتراک کنیه آن حضرت با کنیه امام محمدباقر علیه‌السلام، در منابع رجال و حدیث شیعه از وی با کنیه ابوجعفر ثانی یاد شده است. کنیه خاص آن حضرت ابوعلی است.
فرزندان امام جواد(ع)
در همه منابع از دو پسر امام به نامهای علی‌الهادی (امام‌دهم شیعیان) و موسی مبرقع یاد شده است که نسل امام از طریق این دو ادامه یافت. در برخی کتابهای انساب، با اختلاف، پسران دیگری به امام نسبت داده شده است. که در منابع کهن ذکری از آنان نیست. نامهای دختران گوناگون ذکر شده است؛ شیخ‌مفید از دو دختر وی به نامهای فاطمه و امامه یاد کرده‌است، اما در دلائل‌الامامه نام دختران‌امام، خدیجه، حکیمه و ام‌کلثوم ضبط شده است.
فخر رازی نامهای بهجت و بریهه را نیز بر آن‌ها افزوده و یادآور شده که از هیچ‌یک از دختران نسلی نمانده است. ظاهراً مادر همگی فرزندان امام، سمانه بوده است.
امام جواد(ع) از ولادت تا شهادت
امام جواد علیه‌السلام هفت سال و اندی از عمر پدرش، امام رضا علیه‌السلام، را درک کرد و با دو خلیفه عباسی، مأمون و معتصم، معاصر بود. آگاهیهای تاریخی درباره وقایع زندگی امام‌جواد علیه‌السلام اندک است.
افزون بر محدودیتهای سیاسی، که مانع نشر اخبار راجع به امامان می‌شد، کوتاهی عمر آن حضرت نیز عامل مؤثری در نبود اخبار در منابع تاریخی است. به علاوه، امام بیش‌تر عمر خود را در مدینه، دور از مرکز خلافت، به سر آورده است.
امام جواد علیه السلام در سایه پدر
در سال۲۰۰، رجاء بن ابی‌ضحاک (از امرای مأمون) به دستور مأمون، امام رضا علیه‌السلام را از مدینه به مرو فرستاد. به نوشته بیهقی در تاریخ بیهق ، امام جواد در ۲۰۲، برای زیارت پدرش، از راه بیهق به طوس رفت. گزارش برخی منابع مبنی بر اینکه مأمون در همان سال دختر خود، ام‌حبیب، را به عقد امام رضا علیه‌السلام و دختر دیگرش، ام‌فضل، را به عقد امام جواد علیه‌السلام در آورد، می‌تواند قرینه‌ای بر درستی گزارش بیهقی باشد همچنین بنابر پاره‌ای روایات شیعی ، امام‌جواد، که در زمان شهادت پدرش در سال۲۰۳، در مدینه اقامت داشت، برای غسل دادن پدر و اقامه نماز بر پیکر او، به طوس رفت.
امامت امام جواد(ع) در طفولیت
امام جواد (علیه السلام) نخستین تن از دوازده امام شیعه بود که در خردسالی به امامت رسید. پس از ایشان، امام هادی (علیه السلام) و امام مهدی) علیه السلام) نیز در خردسالی به امامت رسیدند. برخی این موضوع را به عنوان شبهه مطرح ساخته و کوشیده‌اند مسئله امامت ایشان را به ابهام کشانند.
هر چند در تاریخ بشر، کسانی را می‌توان یافت که در کودکی از نبوغ ذاتی فوق العاده‌ای بهره‌مند بوده‌اند و بدین روی، نمی‌توان خردسالی امام (علیه السلام) را دلیلی بر ردّ امامت ایشان به شمار آورد، امّا شیعیان دلایلی دیگر نیز بر این افزوده‌اند..
دوران امامت امام جواد علیه السلام
مهم‌ترین برنامه امامت امام محمّد تقى (ع) ادامه راه پدر و پى جستن برنامه‌هاى ایشان براى گسترش مذهب تشیّع و هدایت امّت بود. نخستین گام امام (ع) در این راه آن بود كه پایتخت عبّاسیان را ترك جست و به مدینه رفت. این كار به معناى ردّ مشروعیّت حكومت عبّاسى و گونه‌اى مقابله با آن تلقّى مى‌گشت.
با حضور امام (ع) در مدینه، فقیهان و عالمان بسیارى پیرامونش گرد آمدند و از محضرش كسب فیض كردند. امام (ع) براى پیگیرى برنامه‌هاى خود، دانشمندانى را به بلاد اسلامى گسیل كرد كه با عنوان «ثقات» مشهورند. آنان وظیفه داشتند مردم را از علوم آل محمّد (ع) بهره‌مند سازند و تعالیم اصیل دینى را بگسترانند
سخنان نورانی امام جواد علیه السلام
با اینکه امام‌جواد علیه‌السلام در خردسالی به امامت رسید و مدت امامتش هم کوتاه بود، در منابع شیعی و شماری از منابع اهل‌سنّت ، بیش از دویست حدیث به آن حضرت منسوب است که نشان از مقام علمی و احاطه وی بر مسائل فقهی، تفسیری، اعتقادی و اخلاقی دارد. شرایط دشوار سیاسی باعث شد که حضرت مدتی امامت خود را پنهان‌کند؛ از این‌رو، ساده‌ترین راه ارتباط شیعیان با امام، نامه نگاری‌بود.
بسیاری از معارف و مطالبی که از آن حضرت باقی مانده، در نامه‌های وی به شیعیان مندرج است. شیعیان در نامه‌هایشان سؤالات خود را، که بیش‌تر در مسائل فقهی بود، طرح می‌کردند و امام به آنان پاسخ می‌داد.
اصحاب و شاگردان امام جواد(ع)
راویان احادیث حضرت‌جواد علیه‌السلام فراوان‌اند. شیخ‌طوسی یکصد و شانزده‌تن از آنان را برشمرده است؛ گرچه فقط تعدادی از آنان اصحاب خاص و معتمد بوده‌اند.
علی بن مهزیار اهوازی ، ابوهاشم داوود بن قاسم جعفری ، عبدالعظیم حسنی ، احمد بن محمد بزنطی و علی بن اسباط کوفی ، از اصحاب معتمد و ثقه امام بوده و، بیش از دیگران از وی حدیث نقل کرده‌اند.
همچنین احمد بن ابی‌خالد و موفق بن هارون ، هر دو از خادمان امام، و عثمان بن سعید عمْری و عمرو بن فرات ، بابهای حضرت بوده، از وی روایت کرده‌اند.
شهادت امام جواد(ع)
اغلب منابع کهن به صراحت سخنی از شهادت امام جواد علیه‌السلام به میان نیاورده‌اند. اما در کتاب اثبات الوصیه ، منسوب به مسعودی، درباره مسموم شدن امام به دست همسرش، ام فضل، گزارش مفصّلی آمده است. بنابراین گزارش، ام‌فضل به تحریک معتصم عباسی و جعفر، برادر تنی ام‌فضل، و از روی حسادت به همسر دیگر امام، امام را مسموم کرد، اما بعد پشیمان شد. بنا بر روایاتی دیگر، یکی از وزرای معتصم به دستور خلیفه، امام جواد علیه‌السلام را مسموم کرد.
زیارتگاه امام جواد(ع) و ستارگان حرم
مدفن حضرت جواد علیه‌السلام مقابر قریش در بغداد، پشت قبر جدّش، موسی بن جعفر علیهماالسلام، است که امروزه کاظمین نامیده می‌شود.
نظر دهید